Nowe stawki VAT od kwietnia 2020

Nowa matryca stawek VAT będzie stosowana od 1 kwietnia 2020 r. – z wyjątkiem stawek VAT dot. wydawnictw książkowych i prasowych, które obowiązują od 1 listopada 2019 r. Co przewiduje ustawa? Odpowiadamy w dzisiejszym wpisie.

Co się zmienia?

Ustawa wprowadzająca tzw. matrycę stawek VAT przewiduje: 1. zmianę klasyfikacji towarów i usług na potrzeby VAT – tj. odejście od stosowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz: Nomenklatury scalonej albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w zakresie towarów oraz aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług; 2. uproszczenie systemu stawek VAT; 3. wprowadzenie wiążącej informacji stawkowej (WIS); 4. zmiany w systemie ryczałtowym dla rolników.

Nowa matryca opiera się na następujących założeniach:

objęcie jedną stawką w jak największym stopniu całych grup towarowych – całych (w miarę możliwości) działów CN. Przykładowo – przy założeniu, że stawki obniżone będą miały przede wszystkim zastosowanie do produktów żywnościowych – stawką w wysokości 5% będą objęte całe działy CN (wszystkie towary sklasyfikowane w danym dziale),
generalne obniżenie stawek („równanie w dół”) – taką zasadę przyjęto w przypadku konieczności zmiany stawki na dane towary,
zrównoważenie efektu uproszczenia matrycy podwyżkami stawek na wybrane (ale nieliczne) towary.

Przykładowo:

pieczywo – obecnie stawka VAT dla pieczywa zależy od daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Jeśli data ta nie przekracza 14 dni to stawka wynosi 5%, ale gdy przekracza 14 dni – stosuje się stawkę 8%. W nowej matrycy VAT pieczywo (sklasyfikowane w dziale CN 19 Przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze) każdego rodzaju i niezależnie od daty trwałości czy przydatności do spożycia będzie objęte stawką 5%.
ciastka – podobnie jak przy pieczywie, stawka jest zależna od daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Jeśli to mniej niż 45 dni, stawka wynosi 8%, gdy przekracza ten termin – wzrasta do 23%. W nowej matrycy VAT ciastka (sklasyfikowane w dziale CN 19 Przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze) każdego rodzaju i niezależnie od daty trwałości czy przydatności do spożycia będą objęte stawką 5%.
owoce – obecnie większość owoców jest opodatkowana stawką 5%, stawka 8% ma zastosowanie do owoców tropikalnych, cytrusowych i podzwrotnikowych. W nowej matrycy VAT wszystkie owoce (sklasyfikowane w dziale CN 08 Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów) będą objęte stawką 5%.

Efekt przyjętych założeń

Efektem przyjętych założeń jest zmiana stawek na niektóre towary. Przykładowo obniżenie stawki VAT obejmie:

owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (np. migdały, pistacje) – z 8% do 5%,
pieczywo o terminie przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości przekraczającej 14 dni z 8% do 5%, » wyroby ciastkarskie (z 8% lub 23% – w zależności od terminu przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości – do 5%),
zupy, buliony, żywność homogenizowana – w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego – z 8% do 5%, » musztarda, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) – z 23% do 8%,
produkty dla niemowląt i dzieci tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe – z 8% do 5%, » artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – z 8% do 5%,
już od 1 listopada 2019 r. e-booki, e-prasa, w tym np. audiobooki ściągane przez Internet, książki nieoznaczone symbolem ISBN oraz gazety, czasopisma nieoznaczone ISSN (z 23% do 5% dla wydawnictw książkowych oraz czasopism regionalnych i lokalnych drukowanych, na dyskach, płytach itp. i 8% dla wydawnictw prasowych).

Przewidziano też punktowe podwyższenie stawek podatku, np. na: » homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% i 8% do 23%, » lód – używany do celów spożywczych i celów chłodniczych – z 8% do 23%, » czasopisma specjalistyczne, z wyjątkiem czasopism regionalnych i lokalnych drukowanych, na dyskach, płytach itp. (dla których utrzymuje się stawkę 5%) – z 5% do 8%, » drewno opałowe – z 8% do 23%.

Tak jak dotychczas 8% stawką opodatkowane będą:

towary i usługi zwykle wykorzystywane w produkcji rolniczej (zwierzęta gospodarskie, nawozy i środki ochrony roślin, sznurek do maszyn rolniczych),
wyroby medyczne, produkty lecznicze, środki odkażające,
usługi związane z kulturą, sportem, rekreacją, transport osobowy, roboty konserwacyjne, czy usługi gastronomiczne,
usługi uzdatniania i dostarczania wody mieszkańcom za pośrednictwem sieci wodociągowych lub poza systemem sieciowym, np. beczkowozami, cysternami, usługi odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz zagospodarowanie odpadów.

Wiążąca informacja stawkowa w zasadzie może dotyczyć stanu prawnego, który zacznie obowiązywać dopiero od 1 kwietnia 2020 r.