Spółka akcyjna jest kapitałową spółką handlową, na którą decydują się głównie przedsiębiorcy o dużych planach biznesowych, chcący podbić krajowy lub nawet zagraniczny rynek. Anonimowość poszczególnych akcjonariuszy czy możliwość pozyskiwania funduszy z emisji akcji lub obligacji to niewątpliwe zalety spółki akcyjnej. Księgowość w takim przypadku musi być jednak prowadzona niezwykle skrupulatnie i nie sposób zrobić to bez pomocy specjalisty czy nawet wydzielonego działu księgowości.
Czym jest spółka akcyjna? Krótka definicja
Spółka akcyjna to kapitałowa spółka handlowa, którą może założyć zarówno jeden akcjonariusz, jak i większa grupa przedsiębiorców. Jej działanie reguluje Kodeks Spółek Handlowych, a do rozpoczęcia takiej działalności niezbędny jest kapitał początkowy. Jeszcze niedawno minimalna wartość kapitału wynosiła 100 tys. zł, ale od 1 lipca 2021 roku, wraz z wejściem w życie regulacji umożliwiających tworzenie prostej spółki akcyjnej, kapitał początkowy to minimum 1 zł.
Wspólnikiem zostaje się poprzez wykupienie wyemitowanych przez spółkę akcji lub odkupienie ich od innego akcjonariusza. Posiadanie określonej liczby akcji uprawnia daną osobę do otrzymania adekwatnej do udziałów części dywidendy.
Spółka akcyjna ma wiele zalet, które przyciągają do niej przedsiębiorców:
- anonimowość wspólników,
- możliwość działania na dużą skalę,
- łatwość pozyskania i kumulacji kapitału,
- brak odpowiedzialności majątkowej akcjonariuszy za zobowiązania spółki.
Do niedawna założenie spółki było dość skomplikowane, a przez to czasochłonne i kosztowne. Przepisy o PSA ułatwiły ten proces – wystarczy wpis do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego). Nadal jednak księgowość spółki akcyjnej jest nie lada wyzwaniem i wymaga wsparcia specjalistów.
Konieczność prowadzenia pełnej księgowości
Niektóre podmioty gospodarcze mogą wybierać między pełną księgowością a uproszczoną. Takiego wyboru nie ma spółka akcyjna. Księgowość w tym przypadku musi być oparta na pełnych księgach rachunkowych, w których ewidencjonowana jest każda operacja dotycząca majątku spółki – nawet niewielka wypłata środków z firmowego konta. Z ksiąg tych musi jasno wynikać, jakim kapitałem spółka dysponuje w danym momencie. Dosłownie wszystko, co dzieje się w życiu spółki musi być odzwierciedlone w prowadzonej księgowości. Nawet te operacje finansowe, które nie mają bezpośredniego związku z osiąganymi dochodami.
Wymagane prowadzenie księgi akcyjnej
Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych (§1, art. 341) zarząd spółki zobowiązany jest do prowadzenia księgi akcyjnej. W niej muszą znajdować się informacje na temat wyemitowanych akcji oraz akcjonariuszy, którzy zdecydowali się na ich wykupienie, w tym wysokości dokonanych przez nich wpłat czy przeniesieniu akcji na inną osobę.
Obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych
Każdego roku do sądu rejestrowego spółka musi złożyć sprawozdanie finansowe wraz z opinią biegłego rewidenta. Trafia ono KRS-u i organów podatkowych. Do takich sprawozdań dostęp mają wszyscy zainteresowani. Można znaleźć w nich odpowiedzi na kluczowe pytania związane z działalnością spółki. To m.in.:
- bilans (zestawienie aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy),
- rachunek zysków i strat (przychody, koszty, zyski i straty przedsiębiorstwa),
- zestawienia zmian w kapitale własnym i rachunku przepływów pieniężnych,
- dodatkowe informacje i objaśnienia.
Przygotowanie na kontrolę księgowości przez biegłego rewidenta
Jeśli chodzi o spółkę akcyjną, księgowość musi być prowadzona bardzo dokładnie. Nie ma w niej miejsca na jakiekolwiek niedomówienia ani tzw. kreatywną księgowość. Tym bardziej, że księgowość spółki akcyjnej podlega okresowym kontrolom. Księgi rachunkowe weryfikuje biegły rewident. Jeśli zauważy w nich jakiekolwiek nieprawidłowości, jest zobligowany do przygotowania opinii, będącej załącznikiem do sprawozdania finansowego. Opinia ta jest więc bardzo ważna w kontekście wizerunku spółki oraz możliwości jej finansowania przez potencjalnych inwestorów.
Dlaczego warto zlecić księgowość profesjonalnemu biurowi rachunkowemu?
Jak już można z łatwością zauważyć, prowadzenie spółki akcyjnej – choć daje wiele możliwości – wiąże się także z licznymi zobowiązaniami księgowymi. Tym nie jest w stanie podołać jedna osoba, a zwłaszcza nieposiadająca niezbędnej wiedzy i doświadczenia w rachunkowości i księgowości. Nic dziwnego, że większość spółek decyduje się na współpracę z doświadczonym biurem rachunkowym. Specjaliści zajmują się bowiem tym rozbudowanym, precyzyjnym oraz skomplikowanym systemem ewidencji zdarzeń gospodarczych w spółce akcyjnej i – zdejmując ten obowiązek z barków przedsiębiorcy – sprzyjają rozwojowi firmy.
