Co przynosi SLIM VAT 2?

Przygotowany przez resort finansów pakiet SLIM VAT 2 to kilkanaście kolejnych zmian ułatwiających rozliczanie VAT. Nowe przepisy upraszczają m.in. wykonywanie prawa do odliczenia podatku naliczonego, wydłużają termin na stosowanie „ulgi na złe długi” oraz poprawiają płynność finansową firm stosujących MPP.

Co to jest SLIM VAT 2?

Pakiet SLIM VAT 2 (Simple Local And Modern VAT) to kolejny zestaw zmian, które ułatwią rozliczanie podatku od towarów i usług. Oznacza on usunięcie długiej listy niepotrzebnych obowiązków, które dotychczas ciążyły na przedsiębiorcach. Przyjęte uproszczenia są efektem dialogu z biznesem.

Ustawa z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. poz. 1626) przynosi wiele ułatwień, jak m.in.:

• określenie miejsca „dostawy ruchomej” w transakcjach łańcuchowych, gdy pierwszy lub ostatni podmiot organizuje transport lub wysyłkę;
• rezygnacja – w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) i importu usług – z warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy;
• umożliwienie podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonanie korekty deklaracji w sytuacji, gdyby podatnik w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w prawidłowej wysokości podatku;
• wydłużenie z 2 do 3 lat (od końca roku, w którym została wystawiona faktura) możliwości skorzystania z „ulgi na złe długi”. Zmiany – także od 1 października 2021 r. – w zakresie możliwości skorzystania z „ulgi na złe długi” polegają też na możliwości skorzystania z niej w przypadku transakcji z kontrahentami będącymi konsumentami (osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej) oraz podatnikami zwolnionymi z VAT, w sytuacji potwierdzenia wierzytelności prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego na poziomie krajowym lub gdy wobec dłużnika zostanie ogłoszona upadłość konsumencka.
• możliwość bardziej elastycznego odliczenia VAT po upływie terminu na odliczenie na „bieżąco”, co ułatwi korekty przeszłych rozliczeń.

Odliczenia VAT

Dotąd podatnik mógł dokonać odliczenia VAT w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury lub w jednym z 3 kolejnych okresów rozliczeniowych. Natomiast możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego w drodze korekty deklaracji podatkowej była ograniczona wyłącznie do okresu, w którym powstało prawo do odliczenia VAT naliczonego (miesiąc lub kwartał otrzymania faktury).

Od 1 października br. podatnik będzie mógł natomiast dokonać odliczenia VAT naliczonego w drodze korekty przeszłych rozliczeń poprzez ujęcie wydatku do odliczenia w deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT, jak też za jeden z 3 następnych okresów rozliczeniowych po okresie rozliczeniowym, w którym powstało to prawo.

• dopuszczenie możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym. W określonych przypadkach transakcja sprzedaży nieruchomości może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Można zrezygnować ze stosowania tego zwolnienia w sytuacji złożenia zgodnego oświadczenia stron transakcji do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy, przed dniem dokonania dostawy nieruchomości. Od 1 października br. brak będzie obowiązku składania dodatkowo dokumentu w postaci wskazanego oświadczenia, o ile odpowiedni zapis znajdzie się w akcie notarialnym.
• wydłużenie terminu na złożenie informacji o pojazdach wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej (VAT-26) – co do zasady w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami (zamiast dotychczasowych 7 dni). W razie niezłożenia w wydłużonym terminie informacji VAT-26, będzie się uznawać, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży ww. informację.
• odnośnie mechanizmu podzielonej płatności przewidziano umożliwienie przekazywania środków między rachunkami VAT w różnych bankach podatnika oraz przeznaczania środków zgromadzonych na rachunku VAT na uregulowanie składki na ubezpieczenie rolników. Od 1 października br. zmianie ulegnie Prawo bankowe pod kątem możliwości uwalniania środków przeksięgowanych z zamykanego rachunku VAT na tzw. rachunek techniczny.

SLIM VAT 2 – od kiedy będą obowiązywać zmiany?

Uproszczenia zaczynają obowiązywać 1 października 2021 r., przy czym zmiany w zakresie korekt importu towarów i neutralnego rozliczenia WNT, importu usług i dostaw krajowych podlegających odwrotnemu obciążeniu obowiązują od 7 września br.
Możliwość płacenia z rachunku VAT składek na KRUS będzie natomiast możliwa od 1 stycznia 2022 r.

Planowane uproszenia w zakresie faktur, które resort finansów też zalicza do pakietu SLIM VAT 2, zostały przeniesione do projektu ustawy dot. wdrożenia do polskiego systemu prawnego e-faktur, nad którym trwają prace legislacyjne.

Natomiast z dniem 1 lipca br. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 17 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur, na mocy którego za fakturę, będącą podstawą do odliczenia podatku naliczonego, uznano każdy bilet autobusowy i kolejowy – bez względu na limit kilometrów.