Podatnik, który w roku podatkowym poniósł stratę, tj. u którego przychód z danego źródła przychodów był niższy od kosztów poniesionych w celu jego uzyskania, ma możliwość – na określonych warunkach – odliczenia straty z lat ubiegłych.
Zasady odliczania straty z lat ubiegłych
Podatnik, który w roku podatkowym poniósł stratę z danego źródła przychodów, może:
- obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
- obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.
Powyższe zasady mają zastosowanie do strat powstałych, począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31.12.2018 r. W rozliczeniu rocznym składanym za 2020 rok podatnik, który wykazał stratę w roku 2019, może więc ją rozliczyć jednorazowo, według nowych zasad, o ile osiągnie wystarczający dochód, pozwalający na zmniejszenie podstawy opodatkowania o pełną kwotę straty z 2019 roku. Natomiast straty za lata wcześniejsze – powstałe przed 2019 rokiem – będą rozliczane nadal na starych zasadach, zgodnie z którymi podatnicy mogą obniżyć dochód uzyskany z tego źródła tylko w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.
Zasady powyższe nie dotyczą strat:
- z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- z odpłatnego zbycia rzeczy,
- z odpłatnego zbycia walut wirtualnych,
- z niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30 da ustawy o PIT,
- ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego,
- działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli przez okres pięciu następnych lat podatkowych dochód nie będzie ustalany na podstawie ksiąg podatkowych: księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Podatnik może dokonać odliczenia straty:
- jeśli w roku podatkowym wystąpił dochód do opodatkowania z tego samego źródła przychodu, z którego w roku (latach) ubiegłym została poniesiona strata. Brak dochodu do opodatkowania w określonym roku podatkowym oznacza brak możliwości rozliczenia straty podatkowej w tej jednostce czasowej. Gdyby w kolejnych 5 latach podatkowych nie wystąpił dochód z tego samego źródła przychodów, strata podatkowa nie będzie mogła być w ogóle rozliczona,
- w dowolnej proporcji ustalonej przez siebie, maksymalnie w ciągu 5 lat, w kwocie nie większej niż 50% kwoty poniesionej straty w jednym roku podatkowym. W przypadku, więc uzyskiwania przez podatnika dostatecznie wysokich dochodów z tego samego źródła przychodów, z którego poniesiona była strata – pełne rozliczenie poniesionej straty może nastąpić już w ciągu 2 lat podatkowych.
W danym okresie rozliczeniowym może być rozliczona część straty z kilku poprzednich lat. Wysokość odliczenia – maksymalnie 50% kwoty poniesionej straty – należy ustalić odrębnie dla każdej ze strat podatkowych, poniesionych w latach ubiegłych. Strata z danego źródła przychodu może być odliczona tylko od dochodów z tego samego źródła.
Kwotę odliczonej w roku podatkowym straty wykazuje się w odpowiednim dla podatnika zeznaniu podatkowym: w zeznaniu PIT-36, PIT-36S, w zeznaniu PIT 36L, PIT-36LS, w zeznaniu PIT-28, PIT-28S bądź w zeznaniu PIT-38.
Podatnik może odliczyć stratę z dochodów osiągniętych w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych. Podatnik ma w tym zakresie możliwość wyboru, w których latach i w jakiej wysokości dokonuje odliczeń, z zachowaniem warunku co do dopuszczalnej kwoty odliczenia w roku podatkowym, tj. 50% kwoty poniesionej straty.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą bądź uzyskujący przychody z najmu prywatnego, który zmienił formę opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ma możliwość obniżenia kwoty poniesionej straty od przychodu uzyskanego z tego samego źródła, a opodatkowanego ryczałtem. Jeśli podatnik poniósł stratę z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki osobowej opodatkowanej podatkiem liniowym, a dodatkowo prowadził też jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem i z tego tytułu uzyskał przychód – może poniesioną stratę w spółce osobowej odliczyć od przychodu opodatkowanego ryczałtem (wykazywanego w PIT-28) w ciągu kolejnych 5 lat. Strata poniesiona została bowiem w ramach tego samego źródła przychodów.
Odliczenie straty wynikającej z powodu pandemii
Pojawiła się też możliwość odliczania straty poniesionej w 2020 r. z powodu trwającej epidemii. Podatnicy, którzy z powodu COVID-19:
- ponieśli w 2020 r. stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz
- uzyskali w 2020 r. łączne przychody (tzn. sumę przychodów uwzględnianych przy obliczaniu podatku na podstawie art. 27 ust. 1 i art. 30c ustawy o PIT oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych) z pozarolniczej działalności gospodarczej niższe o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w 2019 r. z tej działalności
– mogą jednorazowo obniżyć o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż o kwotę 5.000.000 zł, odpowiednio dochód lub przychód uzyskany w 2019 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej. W celu dokonania obniżenia o stratę poniesioną w 2020 r. z powodu COVID-19, podatnik – po zakończeniu 2020 roku – składa korektę zeznania PIT-36, PIT-36L, PIT-28 za 2019 rok.
